Fara í efni

Áshúsið

Áshús er byggt á árinum 1883-1886 í Ási í Hegranesi og var flutt að Glaumbæ árið 1991.

Áshúsið sem svo er kallað var byggt á árunum 1883-1886 í Ási í Hegranesi og flutt að Glaumbæ árið 1991. Hjónin Sigurlaug Gunnarsdóttir (1828-1905) og Ólafur Sigurðsson (1822-1908), sem byggðu húsið, stóðu oft fyrir námsskeiðum í Ási, bæði fyrir stúlkur og drengi og héldu skagfirska kvennaskólann á heimili sínu 1877, fyrsta árið sem hann starfaði. Markmiðið með byggingu hússins var einmitt að hýsa skólann þar, en af því varð þó ekki. Búið var í húsinu til 1977. Þá höfðu fjórar kynslóðir sömu fjölskyldu búið þar.

Áshúsið, Ólafur Sigurðsson og Sigurlaug á tröppunum, Arnór Egilsson tók myndina.

Á tímabilinu 1870-1900 mátti rekja margs konar búbætur, sem menn höfðu ekki séð áður, til heimilisins í Ási. Sumt var innflutt og annað endurbætt eða fundið upp á staðnum. Fyrsta fótstigna saumavélin er talin hafa komið í Ás 1870, fyrsta prjónavélin 1874, fyrsta eldavélin stuttu seinna og fyrsta spunavélin 1882. Þar var hraðskyttuvefstóll og ýmsar nýjar vélar notaðar við vefnað og ullarvinnu. Sigurður Ólafsson fann upp handtöng til að klippa tennur í ullarkamba. Sú töng ein sparaði mörg dagsverk. Í Ási var vindmylla til að mala korn og fótstiginn hverfisteinn til að brýna á ljái og önnur eggjárn. 

Margir komu í Ás til að læra á nýju tækin og fá gagnlegar leiðbeiningar, svo sem um að nota aktygi í stað reiðtygja til dráttar, trékjálka í staða dráttartauga á ísasleða og að nota rakstrarkonu, vírgrind sem fest var á ljái þannig að rakaðist úr ljáfarinu jafnóðum og slegið var. Margt fleira mætti telja.